Artykuł został przygotowany przez kancelarię Mariański Group i dotyczy prawa obowiązującego w Polsce na dzień 11.08.2023.
Branża piwowarska to jedna z głównych gałęzi przemysłu w Polsce, która stanowi istotne źródło podatków zasilających budżet państwa. Z raportów branżowych wynika, że nawet panujący od 2020 r. kryzys nie wpłynął negatywnie na polskie browarnictwo, co przyczyniło się do wzrostu wpływów z danin publicznych, którymi objęta jest produkcja piwa w Polsce. Do znaczącego rozwoju branży przyczynia się przede wszystkim powstawanie nowych, małych browarów, produkujących piwa rzemieślnicze i regionalne. Ich powstawaniu sprzyjają nie tylko obecnie panujące na rynku trendy, ale też preferencje podatkowe przewidziane dla branży piwowarskiej w przepisach unijnych oraz krajowych.
Regulacja unijna – furtka do obniżenia podatku akcyzowego
Najważniejszą preferencją podatkową przewidzianą dla branży piwowarskiej jest obniżenie stawki podatku akcyzowego dla małych browarów. Uprawnienie to ma swoje źródło w regulacji unijnej. Rada Unii Europejskiej dyrektywą 92/83/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie harmonizacji struktury podatków akcyzowych od alkoholu i napojów alkoholowych postanowiła o przyznaniu państwom członkowskim prawa do decydowania o wprowadzeniu do porządków krajowych niższej stawki akcyzy dla producentów piwa funkcjonujących na rynku jako niezależne, małe browary, w zależności od ilości wyprodukowanego napoju.
W myśl regulacji unijnej, aby uznać browar za mały i niezależny, musi być on prawnie i ekonomicznie niezależny od innych browarów, w tym pod względem usytuowania – tj. nie może znajdować się na terenie należącym do większych podmiotów. Dodatkowo dla skorzystania z preferencji podatkowej nie może funkcjonować na podstawie licencji innego podmiotu.
Rozwiązanie wprowadzone przez Radę zostało ograniczone ze względu na wielkość produkcji piwa w wymiarze rocznym – do 200 000 hl. Podmiotom, które spełniają ten wymóg, państwa członkowskie mogą obniżyć stawkę akcyzy o 50%.
Krajowe rozwiązania spójne z postanowieniami unijnymi
Polska jest jednym z krajów europejskich, które dostosowały regulacje w zakresie podatku akcyzowego do rozwiązań unijnych i wprowadziła preferencje podatkowe dla małych browarów i to w możliwie najkorzystniejszym wymiarze.
Krajowe przepisy podatkowe wskazują, że podatnicy produkujący piwo, którzy w poprzednim roku wyprodukowali do 200 000 hl piwa, są zwolnieni z 50% akcyzy obliczonej od podstawowej stawki.
Warto jednak pamiętać, że prawo do skorzystania ze wskazanego zwolnienia jest ograniczone w pewnych sytuacjach. W przypadku przekroczenia górnej granicy wielkości produkcji pozwalającej na skorzystanie ze zwolnienia w danym roku kalendarzowym, do nadwyżki wyprodukowanego piwa stosuje się stawkę podstawową. Korzystnym rozwiązaniem jest jednak to, że stawkę ustawową stosuje się wyłącznie do ilości piwa ponad 200 000 hl.
Dodatkowe ograniczenie związane jest z przedmiotem działalności browarów. Z omawianej preferencji podatkowej mogą skorzystać wyłącznie podmioty, które samodzielnie przeprowadzają proces produkcji piwa. Co więcej, jeśli browar zajmuje się wyłącznie rozlewaniem piwa wytworzonego przez inne podmioty, prawo do obniżenia podatku mu nie przysługuje. Powyższe wynika z faktu, że produkcja piwa definiowana jest jako wytwarzanie, przetwarzanie, a także jego rozlew, który z kolei nie następuje bezpośrednio w cyklu
produkcyjnym.
Zwolnienie dla współpracujących ze sobą browarów
Choć prawo do skorzystania z ulgi podatkowej nie przysługuje browarom, które prowadzą działalność w branży piwowarskiej na podstawie licencji innego, większego browaru, to przepisy nie wykluczają innych możliwości współpracy między podmiotami. Podkreślić należy, że regulacją objęte są browary, które działają ze sobą na podstawie pisemnej umowy.
Podmioty współdziałające ze sobą, które wytwarzają piwo, muszą być prawnie i ekonomicznie od siebie niezależne, a współpraca nie odbywa się na podstawie licencji. Warto jednak pamiętać, że wówczas limit produkcji – 200 000 hl piwa – dotyczy współpracujących podmiotów łącznie.
Taka sytuacja powoduje, że nie dochodzi tu do sztucznego podniesienia limitu dla podmiotów, które nie działają na rynku samodzielnie, a korzystają ze wsparcia innych przedsiębiorców w branży.
Zmiany w regulacji krajowej
Pod koniec 2022 r. Minister Finansów postanowił wprowadzić zmiany w preferencjach podatkowych dla małych browarów w podatku akcyzowym. Z przepisów rozporządzenia od dnia 1 stycznia 2023 r. wykreślono warunek, zgodnie z którym, aby skorzystać ze zwolnienia
z części podatku akcyzowego, producent piwa był zobowiązany do posiadania certyfikatu małego producenta.
Zmiana ta wynika z przyjęcia w ustawie o podatku akcyzowym założenia, że certyfikaty małego producenta nie będą już obowiązkowe w zakresie krajowej produkcji napojów alkoholowych w celu zastosowania obniżonej stawki akcyzy na terytorium kraju, przewidzianej dla małych producentów.
Powyższe świadczy o łagodzeniu warunków prawnych nakładanych na podmioty działające w branży browarniczej. Dla producentów oznacza to z kolei mniej biurokracji, która utrudnia efektywne prowadzenie każdego biznesu.
Zwolnienie od akcyzy nabycia piwa od zagranicznych podmiotów
Rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 28 czerwca 2021 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego przewiduje również dodatkową preferencję podatkową w zakresie akcyzy dla nabycia piwa w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub jego importu.
Jeżeli zagraniczny podmiot będący producentem piwa, od którego browar nabywa produkt końcowy, spełnia określone warunki, tj.:
- produkuje rocznie nie więcej niż 200 000 hl piwa,
- jest prawnie i ekonomicznie niezależny od innych przedsiębiorców wytwarzających
piwo, - posiada miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w odrębnym miejscu niż inni przedsiębiorcy zajmujący się produkcją piwa, a także
- nie wytwarza piwa na podstawie licencji uzyskanych od innych przedsiębiorców
podmiot krajowy nie jest zobowiązany do zapłaty akcyzy za nabycie tego towaru.
Skorzystanie ze zwolnienia w tym zakresie powiązane jest z regulacjami kraju, z którego piwo pochodzi. Jeżeli bowiem państwo członkowskie, na terytorium którego produkowany jest napój, wymaga do skorzystania z obniżenia akcyzy certyfikatu małego producenta, to warunkiem skorzystania ze zwolnienia przez nabywcę jest dysponowanie przez producenta odpowiednim certyfikatem.
W takiej sytuacji mamy do czynienia z wprowadzeniem różnych obowiązków formalnych na podmioty produkujące i nabywające piwo, których spełnienie jest konieczne aby skorzystać ze zwolnienia z akcyzy. Warto przed zastosowaniem preferencji podatkowych upewnić się więc, że browar spełnia wszystkie warunki przewidziane przez prawo do zastosowania obniżonej stawki, aby mieć pewność, że w razie ewentualnej kontroli podatkowej będzie w stanie wykazać zasadność zastosowania preferencji podatkowej.
Chcecie wiedzieć więcej?
- Sprawdź inne wpisy dotyczące prawa w piwowarstwie
- Poznaj naszych gości! Zobacz artykuły z wywiadami
- Zgłoś swoje piwo do konkursu Greater Poland Beer Cup! Kliknij w link i dowiedz się więcej.
